vrijdag 15 februari 2019

Beschuldigde, sta op...

Iemand voor de rechter slepen, een advocaat of het tribunaal. Wellicht klinken deze juridische termen je niet vreemd in de oren. Maar wist je dat het Romeinse rechtssysteem niet alleen aan de basis ligt van deze termen maar zelfs van een belangrijk deel van ons westerse denken?

Als een aangeklaagde weigerde voor de magistraat te verschijnen, legde de aanklager zijn hand op de gedaagde persoon, als symbool van de dagvaarding. De beklaagde werd dus bijna letterlijk voor de rechter gesleept. De beschuldigde kon gelukkig ook een beroep doen op zijn advocati die 'erbij geroepen' werden (advocare = erbij roepen) om bijstand te verlenen. De rechter zetelde op het Forum op een houten platform, het tribunal.

De Wetten van de Twaalf Tafelen (451 v. Chr.) vormen de basis voor het Romeinse recht (dat trouwens nog altijd een onderdeel vormt van de juridische opleiding!). In de les Latijn van het derde jaar maakten we kennis met een aantal 'bizarre' wetten uit die Twaalf Tafelen.

Dat wetten voor interpretatie vatbaar zijn, konden de leerlingen zelf ervaren. We lazen in vertaling een anecdote met een juridisch staartje:

Bron: https://mainzerbeobachter.com/2015/11/05/dode-slaaf/#more-20015

Om ons in de situatie in te leven, speelden we het voorval na. De leerlingen mochten achteraf hun schuldige aanwijzen. Was het de barbier, de slaaf of de mensen die met de bal aan het spelen waren? De meningen waren verdeeld. Met hun beste redenaarstalent probeerden ze de tegenpartijen te overtuigen.