R.I.P.

We vertelden al eerder over het vergelijkend onderzoek dat de leerlingen van het derde jaar Latijn uitvoerden tussen de  Romeinse en de hedendaagse begrafenisrituelen.

In de les lazen we ook een aantal Latijnse grafschriften. Het ontcijferen van de opschriften bleek niet altijd evident. Wist je trouwens dat de afkorting R.I.P. komt van het Latijnse 'requiescat in pace' en pas later vertaald werd naar het Engelse 'rest in peace'? Door beschadiging van de grafmonumenten en fouten, afkortingen of stereotiepe formules in de opschriften blijkt epigrafie een waar specialistenwerk.

Toch slaagden we erin een aantal boodschappen te ontcijferen. Sommige teksten geven een levensles aan de nabestaanden. Zo lazen we:

Terwijl ik leefde, dronk ik graag. Drink, jullie die leven!

Andere opschriften tonen aan dat ook de Romeinen vreesden voor grafschennis:

Inspiratie genoeg om zelf aan de slag te gaan! 

In groepjes ontwierpen de leerlingen een heus grafmonument, dat voorzien werd van een Latijns opschrift. Dat er hier en daar een foutje in de tekst sloop, zagen we even door de vingers. De Romeinse steenkappers maakten toch ook fouten? 😉

Klik hier voor alle foto's.

Vivam!

'Vivam', het laatste woord van Ovidius' Metamorfosen. 'Ik zal blijven leven'. 

En of Ovidius bleef leven! 

In de les Latijn maakten de leerlingen van het vierde jaar kennis met een aantal van die beroemde Metamorfosen. 

Eerst genoten we van Ovidius als echte woordkunstenaar. 'Ars adeo latet arte sua', zoals we lazen in het verhaal van Pygmalion! 

Daarna zoomden we in op de nawerking van deze verhalen. We stelden vast dat heel wat kunstenaars er hun inspiratie vonden. Maar het gaat verder dan dat! Ook in de psychoanalyse en psychologie gebruikt men tal van begrippen die verwijzen naar Ovidius' Metamorfosen. Het Icarussyndroom, narcisme of een Pygmalioneffect zijn voor ons geen raadsels meer. Zelfs in wetenschappen zoals biotechnologie of chirurgie vinden we een link met Ovidius.

Met een heuse speurtocht ontdekten we de nawerking van Ovidius' verhalen. 

Per gelezen verhaal werden een aantal voorwerpen tentoon gesteld met bijhorende QR-code. 

Elke code leidde naar een afbeelding met links naar verdere uitleg (gemaakt met Thinglink). 

Ten slotte gingen de leerlingen zelf aan de slag! Per twee kozen ze één verhaal uit de Metamorfosen en onderzochten de nawerking ervan in twee artistieke creaties en op één ander domein. Het resultaat van hun onderzoek werkten ze zelf uit in een gelijkaardige speurtocht met QR-codes.

Een overzicht van alle Thinglinks vind je hier.

Domus aeterna

Wie naar de dood durft te kijken, komt uit bij het leven. Er is maar één zekerheid in ons leven, en dat is dat we op een dag zullen sterven.

In het najaar van 2018 werd op Eén de pakkende reportagereeks ‘Last Days’ uitgezonden. Fotografe Lieve Blancquaert reisde de wereld rond om het einde van ons leven in beeld te brengen.  Hoe we omgaan met ouder worden en de dood verschilt wereldwijd enorm. 

Hoe zat het bij de Romeinen? Hoe gingen zij om met de dood? Welke rituelen kenden zij? Werden zij begaven of gecremeerd?  

De leerlingen van het derde jaar maakten in de les Latijn kennis met de visie van de Romeinen op de dood. De informatie die ze vonden over de Romeinse graven, grafteksten, grafgiften en begrafenisceremoniën werden verwerkt in een ICT-opdracht:

"Jij begint een begrafenisonderneming! Er is echter veel concurrentie. Je zult je dus moeten specialiseren en waar kun je je beter mee profileren dan met de Romeinen? Precies! Je begint een begrafenisonderneming gespecialiseerd in de oudheid. Nu alleen nog een website of folder om je waar aan de man te brengen."

Vol ijver gingen de leerlingen aan de slag met een mooie folder of website als resultaat.

Klik hier voor een overzicht van de websites.

Aansluitend op deze opdracht zullen de leerlingen ook nog een vergelijkend onderzoek uitvoeren tussen de Romeinse en de hedendaagse begrafenisrituelen. Per twee of drie bekijken ze één aflevering van 'Last Days' waarin één bepaald land aan bod komt. Benieuwd welke gelijkenissen en verschillen ze opmerken.

Het beeldend taalgebruik van Ovidius

De leerlingen van het vierde jaar lieten zich in de les Latijn bekoren door de beeldspraak in de Metamorphoses van Ovidius. De dichter is een meester in het beschrijven van mensen, plaatsen en gevoelens. Hij schetst als het ware met woorden een beeld, dat je niet snel meer vergeet. Van abstracte begrippen maakt hij een persoon (personificatie). We zoomden in op zijn beschrijving van 'de jaloezie' en 'de slaap'.

Met deze fragmenten gingen de leerlingen creatief aan de slag. Ze lieten hun fantasie de vrije loop. Een aantal leerlingen maakten een collage of een tekening van hun voorstelling van de grot van de Slaap. 

Er kwamen ook nieuwe ideeën aan bod in de tekeningen. Het paleis van de Zon en de woning van de roddel kregen een vorm.

Iemand maakte een vergelijking tussen de voorstelling van de jaloezie bij Ovidius en in het lied 'Celos' van Tito el Bambino.

Anderen gingen dan weer op zoek naar een passage uit een boek met een mooie beschrijving van een plaats of personage.

De opdracht werd gesmaakt door de leerlingen te meer omdat ze zelf konden kiezen op welke manier ze creatief aan de slag gingen.

De Minoïsche beschaving op speelse wijze

Het verhaal van de Minotaurus of de avonturen van Daedalus en Icarus kennen voor de leerlingen Grieks van het tweede jaar geen geheimen meer. 

Deze twee verhalen leidden ons naar Kreta, waar tussen 2000 en 1400 v.C. de Minoïsche beschaving haar hoogtepunt bereikte. We ontdekten de pracht van weleer via de resten van de paleizen met hun fraaie mozaïeken. In het Kretenzische plaatsje Phaestus, aan de zuidkust van het eiland, vond een Italiaanse archeoloog in 1908 een schijf van gebakken klei. Beide zijden waren met heel vreemde symbolen beschreven, die in spiraalvorm zijn afgebeeld. Het is geen Lineair A en geen Lineair B. Er zijn 45 verschillende symbolen gebruikt: letters of lettergrepen? Verdelen de lijnen die symbolen in woorden? Er is echter ook al gesuggereerd dat het om een tweezijdig spelbord gaat. In het handboek Thalassa 1 vonden we het idee om de leerlingen hun kennis over de Minoïsche beschaving te laten verwerken in een eigen bordspel. 

De opdracht luidde:

Ontwerp een bordspel of ga uit van de veronderstelling dat de schijf van Phaestus een bordspel is en verzin er spelregels voor. Maak pionnen en/of andere bordstukken en verzin opdrachten die te maken hebben met de Minoïsche cultuur. Stop je spel in een doos die je versiert in het thema van je spel.

Het enthousiasme was groot en leidde tot enkel leuke spelletjes!