Cursus honorum ft. mythologie

Nu de lectuurlessen van Caesar in het vierde jaar achter de rug waren, was het tijd om terug te blikken én vooruit te kijken.

We keken achterom naar de politieke carrière van Caesar. Wat hielden de functies binnen de cursus honorum ook alweer in? Welke politieke figuren dongen naar het hoogste ambt tijdens het einde van de republiek?

Op het einde van dit trimester dachten we ook terug aan de grammaticalessen. We fristen de grammatica van de voorbije jaren op en verdiepten ons in de modaliteiten van de hoofdzin.

Hoe koppelden we de cursus honorum aan onze grammaticalessen?

De leerlingen kregen Latijnse zinnen voorgeschoteld waarin ze de grammaticale toepassingen moesten herkennen. Bij elke correct antwoord stegen ze een plaats op de ladder van de cursus honorum. Elke leerling vertegenwoordigde een historisch personage. 

Wie als eerste de top van de politieke ladder bereikte, werd gehuldigd met een lauwerkrans.

Dan was het tijd om onze blik te richten op de auteur met wie we in het tweede trimester kennis maken: Ovidius. De zinnen die de leerlingen hadden bestudeerd in het eerste deel van de les, waren geplukt uit een stripverhaal over de mythe van Orfeus en Eurydice. Dit verhaal is trouwens bekend in de versie van Ovidius én Vergilius. Samen zochten ze waar de zinnen in het stripverhaal thuishoorden.

Vertaalrace in het Circus Maximus

Latijnse zinnen vertalen vinden de leerlingen van het eerste jaar niet altijd gemakkelijk. Daarom hebben ze soms de neiging om op te geven. Maar met een speelse competitie vinden ze al snel hun gedrevenheid terug.

Dat de Romeinen gek waren op wagenrennen, is algemeen bekend. Tijdens een race wedijverden vier teams of factiones voor de overwinning. Elk team had zijn eigen kleur: groen, rood, wit of blauw. 

Dit bracht ons op het idee om de vertaaloefening te presenteren als een race in het Circus Maximus. De klas werd verdeeld in vier teams met - jawel - de vier kleuren van de factiones. Bij elke correct vertaalde zin plaatsten de teams hun racer vooruit in de paardenrenbaan.

We weten dat er in de oudheid ook gerelgeld ongelukken gebeurden tijdens de races. Gebroken wielen (rotae fractae) waren vaak het gevolg. Elke groep kreeg dan ook een 'rotae fractae-kaartje' dat ze konden geven aan een concurrerend team. Wanneer dat gebeurde, moest het team met de "gebroken wielen" een extra zin vertalen voordat het verder kon racen. Hilariteit verzekerd!

De strijd tussen de concurrerende vertaalteams barstte los. De leerlingen zochten ijverig naar de correcte vertaling van de zinnen. Bij elke zin kregen ze 3 kansen. Wat een ijver! 

Tartarorum terror

 

Vlak voor de herfstvakantie waren de leerlingen in de ban van Halloween. In de lessen Latijn speelden we maar al te graag in op deze fascinatie. Wist je trouwens dat het Latijnse fascinare 'betoveren' betekent?

De leerlingen van het tweede jaar moesten volgens welbepaalde Latijnse instructies hun monstrum tekenen. Deze instructies konden ze alleen maar begrijpen als ze de Latijnse benamingen van de lichaamsdelen kenden.

De leerlingen van het vierde jaar maakten via een tekstfragment van Lucanus kennis met de heks Erichtho. Het fragment komt uit Lucanus' De Bello Civili waarin hij de oorlog tussen Pompeius en Caesar beschrijft. Sextus Pompeius, zoon van Pompeius Magnus, ging vlak voor de slag bij Pharsalus te rade bij Erichtho. Mooi meegenomen: zo sluit deze les ook aan bij onze lectuurlessen van Caesars De Bello Gallico.

Tot slot griften ze allemaal ook hun eigen defixionum tabellae.

Palla Rubra

 

De latinisten van het tweede jaar sloten het schooljaar af met een heuse vertoning van het sprookje Roodkapje (Palla Rubra) in het Latijn.

Naamvallen en functies

 

Bij het begrijpen van een Latijnse zin is het belangrijk om te weten welke functie in de zin door welke naamval wordt uitgedrukt. In de loop van het eerste jaar leren de leerlingen al alle naamvallen met hun basisfuncties kennen. Moeilijk om te onthouden? Niet als je ze leert door ze uit te beelden.

Vesuviuskes

 

In de les Latijn maakten de vierdejaars kennis met de brieven van Plinius. Ze lazen onder andere het verslag van de uitbarsting van de Vesuvius in het jaar 79 n. Chr.

Hoe konden we dus het schooljaar beter afsluiten dan met een lekker 'vesuviuske'?

Van Atlas tot Okeanos

In het eerste jaar klassieke studiën leren de leerlingen het Griekse alfabet kennen. Wat vinden ze het leuk om in dit 'geheimschrift' boodschappen naar elkaar te schrijven.

Wist je dat het Griekse alfabet slechts 24 letters telt? En laat de klas nu precies 24 leerlingen tellen. Alle leerlingen kregen één Griekse letter opgegeven waarmee ze aan de slag gingen. Ze zochten een Grieks mythologisch personage uit van wie de naam met hun letter begint. Dat personage stelden ze voor in een tekening met bijhorende uitleg.

Een gele bloem, vandaar de roem

 De Metamorphoses van Ovidius blijven ook vandaag de jeugdige lezers aanspreken. De leerlingen van het vierde jaar genoten dan ook volop van de verhalen van de speelse dichter van de liefde.

Het verhaal van Narcissus en Echo sprak hen zo aan dat ze er op eigen initiatief een rap van maakten: 

Er was eens een meisje Echo genaamd.
Nu alleen nog als stem bestaand.
Door Narcissus afgewezen,
Ze had zichzelf niet goed bewezen.
Veel te hoge eigenwaarde.
Kon enkel zijn eigen schoonheid aanvaarden.

Een gele bloem,
vandaar de roem.
Alleen in de grond
Waar niemand hem vond.

Bij een idyllisch meer
Deed zijn weerspiegeling o zo zeer.
Een aanraking was verloren,
alleen nog Echo kon hem horen.
Sterven was zijn enige hoop,
nu onderdeel van de biotoop.

Een gele bloem,
vandaar de roem.
Alleen in de grond
Waar niemand hem vond.

Geniet mee van hun vertolking:

Grillige goden en heftige helden

 De latinisten van de eerste graad lieten zich onderdompelen in een interactief verteltheater waarbij ze transformeerden in Grieks-Romeinse goden en godinnen.

Een reeks speelse opdrachten voerde hen mee naar een aantal bekende en minder bekende mythen. De jongens van tweede jaar testten via een Kahootquiz of de eerstes wel goed hadden opgelet.

Creatieve talenten kwamen aan bod bij het versieren van een godenmasker of het vouwen van een cyclopenoog.

We eindigden met een aantal Romeinse hapjes. De meisjes van het tweede jaar hadden als verrassing met geheime ingrediënten koekjes gebakken in de vorm van Romeinse cijfers.

Artificiële intelligentie

                                     

We kunnen er niet omheen: artificiële intelligentie is overal in opmars. 

De doodsteek voor het onderwijs? Laten we liever de meerwaarde ervan inschatten. Artificiële intelligentie biedt heel wat extra mogelijkheden.

We testten er eentje uit in de les Latijn van het tweede jaar.

Tijdens de lectuurlessen maakten we kennis met het verhaal van de Chimaera. Dit mythologische wezen heeft de kop van een leeuw en een slangenstaart. Uit zijn nek komt een geitenkop.  Na de lectuur verwerkten de leerlingen de Chimaera in een tekening die de computer met behulp van artificiële intelligentie omzette in echte kunstwerken.